Ian Rankin – The Hanging Garden

Πάνε μήνες από την τελευταία φορά που διάβασα ένα αστυνομικό μυθιστόρημα – πράγμα παράξενο, αφού τα απολαμβάνω όσο άλλο τίποτα. Ο Ίαν Ράνκιν είναι ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς του είδους και ο ήρωάς του Ρέμπους ή Ρίμπους, που πρόσφατα αφυπηρέτησε, ένας από εκείνους τους ντετέκτιβ που γίνονται «κλασικοί», για τον απλό λόγο ότι είναι αντισυμβατικοί.
     Στον «Κήπο του κρεμασμένου» (έτσι μεταφράστηκε στα ελληνικά; Δεν ξέρω) ο συγγραφέας μοιάζει να καταπιάνεται με πολλά θέματα ταυτόχρονα: με το εμπόριο ναρκωτικών και το λαθρεμπόριο σωμάτων, με τον τζόγο, με τα εγκλήματα των ναζί και το οργανωμένο έγκλημα στη Σκωτία. Με βάση πάντα το αγαπημένο του Εδιμβούργο, ο Ρέμπους προσπαθεί να βρει τις λύσεις σε πολλούς γρίφους που ήρθαν να τον βρουν ταυτόχρονα: α) είναι ο συμπαθής καθηγητής Λιντζ εγκληματίας πολέμου; β) τι δουλειές έχουν στη Σκωτία η Γιακούζα κι ένας τσετσένος μαφιόζος; γ) ποιος προσπάθησε να σκοτώσει την κόρη του, κτυπώντας την μ’ ένα αυτοκίνητο και γιατί; δ) τι προσπαθούν να καλύψουν οι προϊστάμενοί του που πηγαινοέρχονται στο Λονδίνο; και, ε) θα τα καταφέρει να τα βγάλει πέρα με όλ’ αυτά τα προβλήματα χωρίς να επιστρέψει στη γλυκιά συνήθεια της μέθης;
     Ο Ράνκιν μας παρουσιάζει τον Ρέμπους εδώ, ως συνήθως σκληρό, αλύγιστο και πεισματάρη, αλλά και σα μια τσακισμένη ύπαρξη την ίδια ώρα. Καθώς η κόρη του χαροπαλεύει, εκείνος προσπαθεί να κάνει μια αναδρομή στη ζωή και τα λάθη του, να αντιληφθεί τι οδήγησε τα πράγματα μέχρι εκεί. Μοιάζει να βροντάει και να παραπαίει, ανάμεσα σε εγκληματίες κι αστυνόμους, δίκαιους και άδικους. Και για μια ακόμη φορά, αν και υπόσχεται στον εαυτό του ν’ αλλάξει, δεν μπορεί να το κάνει. Παραδέχεται ότι έφταιξε σε πολλά, αλλά δεν μπορεί παρά να είναι αυτός που είναι: ένας αμείλικτος κυνηγός του εγκλήματος σε κάθε μορφή, κι ένας μοναχικός γερόλυκος, που μοιάζει να προσπαθεί απεγνωσμένα να διατηρήσει μια ισορροπία στη ζωή του. Μια ισορροπία χωρίς το αγαπημένο του αλκοόλ.
     Ο μύθος είναι περίτεχνα μπλεγμένος, γεμάτος αποκαλύψεις και ανατροπές, παγίδες και αποδράσεις, πτώσεις και συνειδητοποιήσεις. Παρά την άφθονη δράση που προσφέρει, αυτό το βιβλίο θα μπορούσε να διαβαστεί και σαν ένα ψυχολογικό θρίλερ, καθώς στον ίδιο βαθμό που παρακολουθούμε τις δράσεις του Ρέμπους, παρατηρούμε και τις ψυχικές του διακυμάνσεις. Το μέσα του μοιάζει σα μια τεντωμένη χορδή, που κινδυνεύει από στιγμή σε στιγμή να σπάσει, σκοτώνοντας τον ίδιο, αλλά αφήνοντας πίσω της κι αθώα θύματα. Η αλήθεια και το ψέμα εδώ είναι δυσδιάκριτα. Το μόνο πράγμα για το οποίο μπορεί να είναι σίγουρος ο αναγνώστης είναι ότι για τίποτα δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Οι κακοποιοί είναι έξυπνοι και αδίστακτοι, οι αστυνομικοί αποφασισμένοι, αλλά όχι και τόσο ατσίδες. Τη λύση τελικά δε θα τη δώσει ένα άτομο, αλλά ένα παζλ. Ένα παζλ που κομμάτι το κομμάτι θα πάρει σχήμα και μορφή, κι από το οποίο θα προβάλει μια εικόνα ξεκάθαρη, αλλά και πάλι αινιγματική, αφού μέχρι και το τέλος κάποια ερωτήματα θα παραμείνουν αναπάντητα.
     Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα από έναν αριστοτέχνη συγγραφέα.